4.42 Người Kitô hữu có nên phản đối án tử hình?

Có một số tội ác rất kinh khủng mà chỉ án tử hình mới là hình phạt xứng đáng cho những tội ác ấy. Trong Cựu Ước, án tử hình được giành cho những tội giết người (xem Xh 21, 12), bắt cóc (xem Xh 21, 16), phù thủy (xem Xh 22, 17), ngoại tình (xem Lv 20, 10), đồng tính luyến ái (xem Lv 20, 13), hiếp dâm (xem Đnl 22, 25), và quan hệ tình dục với thú vật (xem Xh 22, 18).

Rõ ràng đây là những vấn đề rất nghiêm trọng. Tuy nhiên, án tử hình không phải lúc nào cũng được thi hành: lấy ví dụ, Thiên Chúa đã tha thứ cho vua Đavít khi ông phạm tội ngoại tình, và ông đã không phải chết (xem 2Sm 12, 13).

# Tha thứ là giới luật cao nhất

Đức Giêsu đã kiên quyết đem đến cho ta một cách tiếp cận mới hoàn toàn quyết liệt, dựa trên nền tảng tình yêu và sự tha thứ. Mười Điều Răn vẫn có giá trị, nhưng Đức Giêsu dạy ta phải lấy tình yêu và sự tha thứ để thay thế cho giới luật “mắt đền mắt, răng đền răng” (xem 1.19). Câu chuyện về người phụ nữ phạm tội ngoại tình là một ví dụ điển hình.

Theo luật, chị ta phải bị ném đá cho đến chết. Nhưng Đức Giêsu lại nói với đám đông dân chúng, những kẻ đang đứng chờ bản án được thi hành với những viên đá sẵn sàng trên tay: “Ai trong các ông sạch tội, thì cứ việc lấy đá mà ném trước đi” (Ga 8, 7). Và trớ trêu thay, cuối cùng chính Đức Giêsu đã bị nhân loại kết án tử hình chết treo trên thập giá.

# Trừng phạt hay tự bảo vệ?

Dĩ nhiên, những tội nhân phải bị xã hội trừng phạt vì những tội ác họ gây ra. Những hình phạt được đưa ra với nhiều mục đích khác nhau: • Xử phạt đúng người đúng tội, cân xứng với tội mà họ đã phạm • Bảo vệ cộng đồng và sự an toàn của mọi người • Khuyến khích người phạm tội không tái phạm lỗi, và tự hoàn thiện bản thân. Trong một số trường hợp, án tử hình là cách duy nhất giúp bảo vệ cách hiệu quả sự sống con người khỏi bọn bất lương (GLHTCG 2267).

Nhưng may mắn thay, điều đó không còn diễn ra ở hầu hết các nước phương Tây nữa. Giờ đây đã có những cách khác để trừng phạt và ngăn ngừa tội ác. Hội Thánh nhấn mạnh rằng án tử chỉ được sử dụng như là phương sách cuối cùng, khi vẫn còn cách khác để thực thi công lý, tốt hơn nên tôn trọng quà tặng sự sống con người. Các nhà lãnh đạo quốc gia có trách nhiệm và quyền lợi phải bảo đảm công bằng và bảo vệ công dân thuộc quyền.

Tuy nhiên, nếu có thể, không nên giết chết một tội phạm, ngoại trừ trong những trường hợp đặc biệt nhằm chấm dứt những hành động sai trái của người đó. Nếu một tội phạm giết người có thể được giam giữ cẩn thận trong nhà tù, nơi người đó không thể làm hại bất cứ ai, xã hội có thể tự bảo vệ mình mà không cần giết chết một mạng người.

# Không thể cứu vãn

Có nhiều tranh luận nhằm phản đối án tử hình vì tử hình là vĩnh viễn. Bởi vì nhân vô thập toàn, đã là con người thì không thể tránh được những sai lầm. Và bất chấp những lưu ý và luật lệ, nhiều người vô tội vẫn bị hành hình do nhầm lẫn. Những sơ suất trong phán quyết đó không thể thu hồi lại được, cũng như người đã chết không thể sống lại. Án tử hình đôi khi cũng bị lạm dụng bởi những kẻ chuyên quyền, nhằm thủ tiêu những đối thủ chính trị của họ. Bên cạnh đó, ở một số quốc gia, án tử thường bị xử bất công cho những người nghèo. Vì thế, hiển nhiên có rất nhiều ý kiến chống lại án tử hình.

—–

Có nên hủy bỏ án tử hình?

“Việc chính quyền hợp pháp sử dụng án tử hình, sau khi xét xử công minh, từ lâu đã được xem như một giải pháp xứng hợp với tính trầm trọng của một số tội ác, và một phương thế bảo vệ công ích có thể chấp nhận được, dù rất khắc nghiệt. Tuy nhiên, ngày nay, chúng ta ngày càng ý thức rằng phẩm giá của con người không bị mất đi ngay cả sau khi họ đã phạm những tội ác rất trầm trọng. Hơn nữa, một sự hiểu biết mới mẻ về ý nghĩa của các án phạt hình sự được nhà nước áp dụng đã rõ nét hơn. Sau cùng, những hệ thống cầm tù hữu hiệu hơn đã được phát triển, bảo đảm quyền an ninh của công dân, nhưng đồng thời cũng không tước đi cách vĩnh viễn khả năng hoán cải của phạm nhân. Vì thế, trong ánh sáng của Tin Mừng, Giáo Hội dạy rằng “án tử hình là không thể chấp nhận vì án phạt này là sự tấn công vào tính bất khả xâm phạm và phẩm giá của con người”. Giáo Hội quyết tâm hoạt động nhằm khuyết khích việc loại bỏ án tử hình trên khắp thế giới” (Tổng trưởng bộ Giáo lý Đức tin, 01/08/2018).

Đọc thêm:

• Án tử hình: GLHTCG 2266-2267; TYGLHTCG 469; YOUCAT 381. Việc đổi mới số 2267 trong sách Giáo lý Hội Thánh Công Giáo về án tử hình – Resciptum “ex Audentia SS. mi” 02/08/2018. Thư gửi các giám mục về việc đổi mới số 2267 trong sách Giáo lý Hội Thánh Công Giáo về án tử hình – bộ Giáo lý Đức tin.