Giáo Hội và sức mạnh của Laudato Si’ trong nỗ lực bảo vệ Ngôi Nhà Chung tại COP30
Trong năm kỷ niệm 10 năm Thông điệp Laudato Si’, Giáo hội Công giáo toàn cầu đang tiếp tục thể hiện tiếng nói mạnh mẽ về môi trường khi tham dự Hội nghị COP30 – sự kiện lớn nhất của Liên Hiệp Quốc liên quan đến biến đổi khí hậu, diễn ra từ 10–21.11 tại thành phố Belém, vùng Amazon, Brazil.
Sự kiện năm nay quy tụ đông đảo thành phần Dân Chúa: 8 Hồng y, 47 Giám mục, cùng hàng ngàn linh mục, tu sĩ, giáo dân và các nhà hoạt động Công giáo từ khắp nơi trên thế giới. Trước đó, Hội nghị Thượng đỉnh Khí hậu với sự tham dự của các nguyên thủ quốc gia đã diễn ra vào ngày 6–7.11.
Sứ điệp của Đức Thánh Cha Lêô XIV: “Hãy can đảm hành động”
Ngày 7.11, tại cuộc gặp gỡ các nhà lãnh đạo thế giới, Đức Hồng y Pietro Parolin – Quốc vụ khanh Tòa Thánh – đã thay mặt Đức Thánh Cha Lêô XIV gởi sứ điệp đến toàn thể hội nghị.
Đức Thánh Cha kêu gọi các quốc gia:
“Can đảm đẩy nhanh việc thực thi Thỏa thuận Paris… biến lời nói thành hành động cụ thể.”
Thỏa thuận Paris – tròn 10 năm ký kết – mời gọi các quốc gia đặt ra mục tiêu giảm khí thải và thích ứng khí hậu qua cơ chế NDC (Đóng góp do Quốc gia tự quyết định). Tuy nhiên, theo các phân tích, 90% các quốc gia vẫn chưa nộp bản cập nhật NDC mới đúng hạn (tháng 2.2025). Đức Thánh Cha nhấn mạnh:
“Khủng hoảng sinh thái là vấn đề luân lý.”
Vì thế, trách nhiệm phải được chia sẻ một cách công bằng, đặc biệt hướng đến người nghèo – những người đang chịu ảnh hưởng nặng nề nhất của biến đổi khí hậu.
Giáo hội hiện diện tại COP30: tiếng nói vì người nghèo và vì công bằng sinh thái
Tại khu vực chính thức của COP30 (“blue zone”), các Hồng y, Giám mục và đại diện Giáo hội sẽ tham gia đàm phán, bảo vệ ba nguyên tắc trọng tâm:
- Ưu tiên cho những cộng đồng dễ tổn thương nhất
- Đảm bảo đền bù công bằng cho hậu quả mà người nghèo đang gánh chịu
- Thúc đẩy chuyển đổi năng lượng nhưng vẫn đảm bảo sự tiếp cận cho mọi người
Bên cạnh khu vực chính thức, Giáo hội cũng tham dự mạnh mẽ tại “khu vực xanh”, nơi các tổ chức xã hội, phong trào môi trường, người trẻ và các nhóm tôn giáo cùng thảo luận những giải pháp thực tế để bảo vệ Trái đất. Dự kiến, hơn 50.000 người sẽ có mặt tại Belém trong dịp này.
“Hội nghị của các Dân tộc”: tiếng nói từ những cộng đồng bị ảnh hưởng trực tiếp
Song song với COP30, sự kiện “Peoples’ Summit – Hội nghị của các Dân tộc” (12–16.11) quy tụ khoảng 15.000 tham dự viên: từ các nhà hoạt động, người bản địa, đến đông đảo tín hữu Công giáo. Tại đây, họ:
- Lên án những hành vi phá hoại môi trường,
- Bảo vệ những người đang đấu tranh cho hệ sinh thái,
- Đề xuất các giải pháp mang cảm hứng từ lối sống bền vững của các cộng đồng truyền thống.
Giáo hội Brazil: một trong những tiếng nói mạnh mẽ nhất
Linh mục José Alcimar Araújo, Phó Chủ tịch Caritas Tổng Giáo phận Manaus, chia sẻ:
“Nếu không có Đức cố Giáo hoàng Phanxicô và Laudato Si’, Giáo hội đã không được huy động mạnh mẽ như hôm nay.”
Manaus là một trong các giáo phận tiên phong thành lập Ủy ban Mục vụ Sinh thái Toàn diện. Họ đang hợp tác với chính quyền và xã hội dân sự trong các dự án thực tế như làm sạch những dòng sông đô thị vốn đang ngập rác, hay nghiên cứu giải pháp xử lý rác thải cho khu vực Amazon.
Cha Araújo khẳng định:
“Giáo hội – đặc biệt tại vùng Amazon – đang đồng hành mạnh mẽ với COP30.”
Tuy vậy, cũng có những tiếng nói cảnh báo từ các nhà hoạt động Công giáo: nếu không thay đổi mô hình phát triển và lối sống, thì các cuộc họp quốc tế dù quan trọng đến đâu vẫn khó tạo nên sự chuyển biến thật sự.
Theo CRUX
